„Sidro noći“ pesnika Labuda N. Lončara

Godinama već, ime pisca i kulturnog poslenika Labuda N. Lončara iz Bara, predstavlja sinonim za manifestacije međunarodnih, kulturnih aktivnosti na širem prostoru Crne Gore, a posebno u Baru, gde sa Udruženjem književnih stvaralaca i umjetnika „Nekazano“, uprkos brojnim problemima, uspešno ostvaruje zapažane rezultate, tradicionalno istrajava i služi za primer širem regionalnom okruženju.

„Sidro noći“, nova je zbirka poezije ovog vrednog pesnika i proznog pisca, čija su dela do sada ostavila trajan trag, ne samo na crnogorskom književnom nebu, već mnogo dalje, na čitavom srpskom govornom području. 

Inače, „Sidro noći“ je primereno obimna bibliografska jedinica, od oko stotridesetak strana, u kojoj iščitavamo većinu novih, do sada ne objavljenih Labudovih pesama, ali tu su i neke već viđene jedinice, od ranije poznate široj čitalačkoj, ali i kritičarskoj javnosti, kao na primer „Ako prećutim pjesmu“. Knjižni blok je podeljen na šest gotovo ravnomernih ciklusa sa oko, u proseku desetinu pesama, a naslovljeni su: Sidro noći, Ako prećutim pjesmu  Dođi, Jutro, Tamo gdje sve počinje i Sjećanje na ljubav., Naravno, tu je beleška o piscu sa njegovom impresivnom biografijom i bibliografijom, sadržajem i CiP odrednicama.

Izdavač je Nekazano – Međunarodno udruženje književnih stvaralaca iz Bara,  te se za izdavača potpisuje Goran Radičević, dok je mesto urednika parafirao Ranko Vujačić, a štampu je realizovao Grafopromet iz Prijepolja. Sve u svemu jedna primereno oblikovana i tehnički uređena knjiga sa divnim ljubavnim pesmama, kakve je samo kadar Labud Lončar osmisliti, i u razgovoru sa svojom dušom napisati.

Interesantano je njegovo shvatanje i sagledavanje tog divnog osećanja, u kome razum ne može obuzdati emocije, već im se prepustiti, kao što jedrilica na uzburkanom talasu ne uspeva održati željeni kurs, pa biva nošena inercijom nekontrolisane sile, uzalud napinjući jedra u neravnopravnom odnosu snaga.

Labud je osećajni kreativac, njegova lirika je puna života, strasti i fizičkog kontakta sa voljenom osobom. On ne krije ni svoje želje, ni uzburkane nagone, šta više ističe ih, stavlja u prvi plan i dosledno ih pretvara u životnu stvarnost. Ambijentalna celina, prostor kojim je okružen, more, talasi, palme, sunce, pesak, noć, mesečina.., u njemu dodatno bude prirodni afrodizijak koji ga još više podstiče da erotska pesnička slika kuliminira vrhuncem stvaralačkog umeća. Labud je stoga valjda jedan od kreativnijih i ubedljivijih pesnika o ljubavi i ljubavnosti, onakvoj, kakvu su naši romantičari, sa kraja devetnestoga stoleća samo priželjkivali, ili u tajnosti ispisivali.

Njegova metafora je čista, umivena kao suza devojačka, ili kap rose sa rascvetalog pupoljka, epiteti, opisni pridevi i ukupna slikovna poruka, na najviši stepen izvedena, te mu skaz ni u čemu ne oskudeva, darujući čitaocu nesvakidašnju lepotu umetničkog tajanstva, u stihove pretočene.

Labudove pesme nemaju zavijenu formu, ne skrivaju tajanstvene poruke, ne predstavljaju ogoljenu formu započetog a ne završenog, one su same po sebi otvorene, pregledne, jasne, čitljive i razumljive, govore o najlepšem ljudskom osećanju, o fizičkoj i čulnoj vezi između muškarca i žene, o njihovom slatkom umoru, koji je rekapitulacija nove draži, za koju je teško naći nove, stajaće reči, sa potpunim značenjem onoga što pesnik želi da kaže.

A Labud ume da kaže, čini to na jedan maestralan način, kao što i priliči dobrom pesniku koji je odavno ovladao svojim fundamentalnim stilskim posebnostima, tehnikom zvuka i značenja, eufonijom, ritmom, metrom i drugim pojedinostima jezičke kreacije u tvorbi stiha i sroka.

.. Na tavanu

u mraku

Skriveni od zvijezda

I pogleda

Tražimo

Bjelege i ožiljke

Po našim tijelima.

U mraku

Skriveni  od zvijezda

Među starim knjigama

Tražimo uže

Da vežemo mjesec .

(iz pesme „Sidro noći“)

Metafora, u svojstvu proširene alegorije vrši potrebnu funkciju prenesenog značenja, igra reči osvaja čitaočevu pažnju, dok Labud sa lakoćom kreira stih, čini ga pitkim, prijemčivim, ali i specifično njegovim, jer to je ta stilska osobenost, posebnost u kojoj je suvereno vlada. Inače, postoji veliki broj pesama za koje će mnogi „stiholjubci“, već nakon iščitavanja samo jedne strofe biti u stanju prepoznati njegovo pevanje, do te mere je Lončarev stil prepoznatljiv, izgrađen i samosvojstven.

Tema odrastanja, uspomena na detinjstvo i susret sa stvarnošću života, u čaroliji tavanske perspektive odista je izazovno... Ljubavna enigmatika, ma kako lepo zvučala u terminologiji lirskog izražavanja sobom nosi ožiljke i rane koje neće lako zaceliti. Zato će ljubavnici potražiti uže, da vežu mesec, to je ono „Sidro noći“ kojim će produžiti lepotu čarolije, a stanje sadašnje, snovima zameniti.

..Na poleđini sna

Leptire ispraćam

U susret suncu

Tamo gdje

Počinješ da se budiš

Na mom ramenu –

Otrgnuta sa poleđine sna..

(iz pesme „Poleđina sna)

Pesnik jedino zna kako da dragu svoju sačuva od surove životne stvarnosti, time što će je odabranim rečima i drugim umetničkim činjenjem zadržati u snu, a snovi su divni, prepuni tajanstva i lepote koju smo sami usvojili, kako bi nas, barem ponekad vodili u neke druge,  lepše perspektive, neponovljive dimenzije imaginarnog čudastva.

Labud je rođen da bude pesnik, ljubavnik, zaštitnik, i iskušenik na nepredvidivom putovanju kroz vreme i prostor što nas okružuje. Trudi se svim silama da svoju ljubavnicu, odabranicu i saputnicu, na tom izazovu ničim i nikako ne povredi, on joj se divi, uvažava sve njene potrebe dajući joj time status nekog privilegovanog bića, nečeg što je deo njega samog, njegove sušastvetnosti i bitnosti.

Drenov pupoljak

Stavljam u tvoj pupak

Da upije znoj i

Mirise zore

U trenu kada se moj

Crveni pijetao propinje

Isteže vrat i

Počinje da pjeva

Slaveći proljećnu zori.

(iz pesme „Drenov pupoljak“)

Ubeđen sam da će ova nova bibliografska jedinica Labuda Lončara, naslovljena kao „Sidro noći“ lako naći put do čitaoca, ali, i da će zvanična književna kritika umeti da pravilno vrednuje ovakve lirske bisere, što se u našoj izdavačkoj delatnosti sve ređe javljaju.

                                                                                                       Doc. dr. Rade Vučićević

 * * * 

Labud N. Lončar, rođen je 1964.god. u Ivangradu, današnje Berane.

Pjesnik, prozni pisac i kolumnista. Bavi  se  pisanjem poezije i proze. Organizator mnogih kulturnih manifestacija i promocija. Osnivač i predsjednik međunarodnog udruženja književnih stvaralaca i umjetnika „Nekazano“ iz Bara.

Član je Udruženja književnika Srbije i međunarodnog udruženja književnih stvaralaca i umjetnika „Nekazano“ iz Bara, kao i mnogih drugih Udruženja književnika putem društvenih mreža.

Zastupljen  je u  tridesetak  domaćih  i  stranih antologija i zbornika.

Dobitnik je mnogih međunarodnih i domaćih nagrada i priznanja.

Pjesme  su mu prevedene na engleski, francuski, njemački, poljski, ruski, rusinski, makedonski I bugarski jezik.

Objavio je pet knjiga poezije: „Rođenje suze“, „Ostavljanja“, „Na poleđini sna“, „Ako prećutim pjesmu“, “Sidro noći” i knjigu kratkih priča  „Svako ostavi neki trag“.

Osnivač je i urednik časopisa za kulturu i umjetnost „Nekazano“, kao i časopisa za haiku „Nekazano“ ujedno je i osnivač i glavni urednik portala za kulturu iumjetnost „Nekazano“.

Osnivač je Festivala ljubavne poezije „Pjesnik – Svetionik“.

Živi i stvara u Baru.