Predstavljamo knjigu “Čast i obraz” – Radomira Milića

Predstavljamo knjigu “Čast i obraz” – Radomira Milića

,, Čast i obraz“ Radomira Milića 

,, Ja plačem kad i drugi strada

kad tuđa sreća  ko cvet vene

za mene nema tuđih jada,

što boli drugog boli mene“

                                         Milan Rakić

Naslov ove knjige poezije Radomira Milić, opredeljuje njen sadržaj. Traganje za čojstvom i junaštvom, davno objašnjenim Markom Miljanovim, nostalgija za prohujalim vremenima koja pjesniku neda mira ni u snu, ni na javi, tema je ove rodoljubive poezije pjesnika i sluge srpskog jezika i ćirilice Radomira Milića, Srbina od Srbina, iz glasovitih Kuča.

Galerija likova, ljudi i junaka koji proslaviše i do nebeskih visina vinuše ovo donebesje Svetog Save, seže od Svetih Nemanjića, preko Jefimijinog veza do čuda Svetog Vasilija, od Đulje Jovanovog Milića i Karađorđa, Njegoša i mitropolita Amfilohija, do junaka sa Košara.

Četiri su stuba koja pridržavaju poetsko Nebo autora : Gospod Bog, Kosovo, Kuči Marka Miljanova i mitropolit Amfilohije. Razvalinu koja razdvaja Nebo od Zemlje, upokojenih od nas zemljom hodećih, pjesnik traži i popunjava u vjeri u Boga. Stvoritelja i savršitelja svake pravde, početku i kraju svih čovjekovih nadanja i stremljenja.

 Vjerom u Boga, hranjeni Božijom hranom u Kučima koji su ponajmanje bili mjesto za lak i ugodan život, a više pozornica života na kojoj se polaže ispit čojstva i junaštva svakog dana, živjeli su preci Radomirovi kroz vjekove, ostajući vjerni Krstu sa tri prsta.

 Markov amanet, odnosno zavještanje, zanosna su muzika autorovog života koja ga kao majčina sjen prati cijelog života.

 Bole Radomira sve rane roda njegovog srpskog, a boli ga i strašni i nebivali zločin braće- razbraće, koji ih bole najviše, jer ,,bi ih manje boljelo da to učini neko sa strane“.

 Pohara Kuča izvršena od strane Mirka Petrovića, nezacijeljena je rana, koja boli i krvari, jer za nju niko suzu pokajanja ne pusti, nego spomenik dželatu Mirku podigoše u kitnoj Podgorici, Nemanjinom gradu.

Mijući svoje lice sa Savine vode u Kučima, u njegovoj duši odjekuju besmrtne riječi Đulje Jovanova Milića koji radije konop izabra nego se bratskom izdajicom nazva, da su ,,ČAST i OBRAZ“.

 Žertveno polje Kosovo, miris božura i Lazarev zavjet, temelj je pjesnikove kuće.

 Srpstva nema bez Prizrena, Kosova i Srbije, uzvikuje pjesnik Milić, braneći Kosovo poezijom,    i ako smatra da ta odbrana nije dovoljna. Svaka odbrana i izdaja, pa i ona Svetog Kosova i Metohije počinje u duši.

 Čudesna ličnost mitropolita Amfilohija, koji je vijugavim putevima kroz Platije, iz Morače neimarke bezdana, dosegla nebozemne visine, pjesnikovoj duši melem je za žive stare i nove kosovske rane koje krvare, i suzarnik za oburdanim lovćenskim kamenjem Kapele Svetog Petra Cetinjskog.

  Duboko nostalgična poetika za vremenima ,, Kada  su bili vredniji ljudi i stvari“ pjesnika stalno vraća na poprište vitezova vjere i Krsta, danas kada se nalazimo na zgarištu i razvalinama slavnih predaka, čije svete ideale zamijenism opregrštom ,,hljeba i igara“ koje nam čupaju dušu kao da je najmekšeg pamuka. Od svih podviga i puteva ovog svijeta, najteže je preći kućni prag i napustiti đedovu kamenu stolicu.

  Taj prag Radomir Milić je prešao i prividno napustio samo fizički, dok u njegovoj duši sjaje oni isti ideali njegovih ličnih predaka.

   Rijetko iskrena i sjetna poezija koja se čita u jednom dahu, vrijedan je spomen Srbima koji nisu genocidan narod, čija kuća gori na Kosovu, miriše novom snagom i ljepotom božura. Ovi pjesnički božuri, kao najradosnije pjesničko cvijeće, spomen na junake sa Gazimestana i Košara, neka ukrašavaju biblioteku ljudi koji srpski zbore i pišu, a za Kosovom i Kapelom uzdišu.

  O Krstovdanu 30. 9. 2024.g. Gospodnje

  Protojerej mr Predrag Šćepanović

  Arhijerijski namjesnik

  podgoričko- danilovgradski 

 * * *

Radomir Milić – ili najčasnija riječ savremene srbske poezije Crne Gore

Istiniti pjesnici rođeni amanetom predaka, nikada ne ćute i ne povijaju kičmu kada su velika iskušenja i raspeća naroda kom pripadaju, kada nam kidaju jezik i malterišu jezik, nedobri dunđeri, kada nam pismo čereče, a svetinje vrebaju da obore.

U nekadašnjoj srbskoj Sparti Crnoj Gori, tada ,,valjatnoj“, dešava se najstrašniji scenario odnarođavanja, najboljeg i najplemenitijeg sebe, bespogovornog prihvatanja lažidemokratije i uvezene ,,prašumske etike“.

 Pjesnik jakih poetskih slika, gromkih stihova koji bude kolebljive i plašljive,  jasnog etičkog i smislenog puta jeste Radomir Milić, vjerni potomak čuvenog Đulje Jovanova, jedne od najhrabrijih i najčestitijih stranica naše istorije, neumrli primjer pregnuća i preziranja smrti.

 Nadnesen nad virovima naše srbske tragične sudbine, on pjeva himnu slobodi, poštenju, plemenitosti, onim svetosavskim vrijednostima, koji su nas kalili i podvigom rađali, da nikada ne zaboravimo naše korijene, Kosovo, našu junačnost da Bog vidi, a dušmani da nam zavide.

Sve teme su gorljive u njegovom registru, one čine naše pravoslavno biće, kada god treba progovoriti otmeno, hrabroliko, protesno, srbski ćirilski, tu na straži Srbstva  je njegov glas, odbrana ljudskog dostojanstva i imena, ma koliko bilo izazova, ma koliko se drugi skrivali i pretvarali.

 Milićeve pjesme dopiru  do srca, neodlučne podstiču na prkos, zavidne i mrziteljske kreature ništaroba i ništaljudi nerviraju, te pjesme već su prepoznate po kvalitetu, iskazima i porukama, to nijesu umiveni stihovi bježanja već dijagnoza slabosti, koje režu, opominju, zastiđuju kukavice, požmirepe i špijunare.

 Teme su zavičajne, ali i univerzalne, o njima pjeva pročišćenimi jasnim srbskim jezikom, to je britak stih koji se čuje, koji ima šta da  kaže, bez praznog hoda i dokonih, ispraznih metafora. Ili kako ponosito kaže : 

,,Kuči  brane dostojanstvo svoje

  I ne trpe podvale i laži.“

                                  ( Markov amanet“)

Jer strašne pohare još pamte, pisku nejači i mahnitost, beščašće Gospodarevo, i ta slika se urezala u genetski kod svakom Kuču, (ali bilo je i onih koji su posrnuli pred blagodetima nebratske i antisrbske vladavine nekadašnjih komunističkih junoša, koji se usudiše da hule i pohrle i na našu vjeru i svetinje), ali ne može se silom  među ljude i narodna volja dovela ih je ,,k poznaniju prava“ i oborila na smetlište istorije.

 Tu su i pjesme posvećene neumrlom Đedu, koji nas je prigrlio i predvodio do pobjede.

 ,,Čuvaj Đede i sa neba

  Blagoslovi mir da bude

   Da uz so i mrvu hljeba  

   Vlada ljubav među ljude.“

                    ( ,,Mitropolitu Amfilohiju“)

  Pjesnik zna da mira u Crnoj Gori i bratoljublja neće biti dok se ne skine prokletstvo i vrati  kapela, da zavisti opet na Jezerskom vrhu i Njegoš napokon počine od seobanja i oslobodi se hladnina demonskog mauzoleja.

  A da jedina pretekla srbska riječ je Kosmet, naš izvor  i uvir, naš vječni zagled ka moralnim visinama i nepropadna pjesma o želji da se jeste.

,,Na Kosovu dušman nema

 Šta da traži i dobije

 Duša srpska sred Prizrena

 Vječno sunce Metohije.

  Tron je Sveti naš u Peći

   Gdje su srpski manastiri

   Što je čije Bog će reći,

   Gdje se božura miris širi.“

( ,,Duša srbska sred Prizrena“)

   I na sve optužbe satanskog svijeta, pjesnik odgovara bastašno, istinom i žudom za slobodom,  otpisuje prezirom i ponosom što je Srbin, ali i prekorijeva salonske srbske pjevunare i pjevuljice, koju su tipkama i premizgavanjima kuražni, a kada treba progovoriti, dići glas, nigdje ih nema zaljubljenih  i zagubljenih taštinama u svoje okovčine i slavodobitna, mazohistička dodvoravanja drugih.

 Uvijek na polju gdje se mjeri i razdvaja čojstvo od nečovještva, riječ od laži, orlovi od švraka, patriote od jevropejaca, požrtvovanost od brutalne  sebičnosti, rimom što ukrašava i grli Srbstvo, sin Kuča, brat bratski i vrli pjesnik, Radomir Milić ispisuje nadasve čojskim trajanjem svoje rodoljublje i bedemi ga otresitim, od krvi i zora stihovima. Znajući da samo kod pravih ljudi ( kao što bijaše Đulja Jovanov) su obraz i poštenje.

  mr Slobodan M. Čurović Tušinski

  Podgorica 26. 9. 2024. 

 * * *

Radomir Vojov Milić rođen je 1967. Godine u Podgorici. Poeziju piše od ranih dana. Pjesme su mu uvrštene u pjesničke zbornike i panorame poezije. Objavio je: ,,Ključevi srca (2019),  „Zaleđene suze“( 2022), ,, Vjerovanja“( 2022); knjigu za djecu ,, Poklon za dječje snove“ u izdanju Udruženja književnika Crne Gore ( 2023).

  Pjesme objavljuje u književnim časopisima i elektronskim portalima.

  Član je Udruženja književnika Crne Gore, Udruženja ,,Ćirilica – Dobrica Erić,“ iz Beograda,   Uskočkog guslarskog društva ,, Petar Kršikapa.“ Kluba književnika „ Marka Miljanov“, iz Podgorice, Udruženja srpskih epskih pjesnika Crne Gore ,, Radovan Bećirović“.

  Dobitnik je nagarade ,, Blagodarje“ Udruženja ,,Ćirilica – Dobrica Erić“, iz Beograda, za očuvanje srpskog jezika i ćirilice. Živi u Podgorici.